Ardeşen'de Tarım ve Coğrafi Yapı
ARDEŞEN'DE TARIM VE COĞRAFİ YAPI
Çok büyük kısmı, arazi yapısı ve iklim nedeniyle, diğer bitkisel üretime imkan vermeyen toplam 7840 hektartarım alanının tamamına yakın çaylıklar oluşturmaktadır. (%10.55)
İlçe'de çay dışındaki bitkisel ürünler genelde aile içi tüketimde kullanılmakta ya da yerel pazarlarda ilçe içi tüketime sunulmaktadır. Bu ürünlerin üretim miktarı bakımından kayda değer olanları, tarla ürünlerinden mısır,fasulye, patates; sebzelerden yaprak lahana, meyvelerden de fındık, kivi ve mandalinadır.
Hayvancılık, İlçe'de ikincil ekonomik faaliyet olarak sürdürülmektedir. İşletme bazında ve pazara yönelik olarak yapılmayan hayvancılık, çay üretiminin yapılmadığı yüksek kesimlerde görece yoğunlaşmaktadır.
Ardeşen'de 2000 baş Jersey melezi, 100 baş kültür ırkı ve 100 baş yerli sığır ile 700 baş koyun ve 100 baş keçi bulunmaktadır.
2500'e yakın tavuk mevcudu olmakla birlikte, kümes hayvancılığı de aile ihtiyacına yönelik olarak yapılmaktadır.
İlçe'de nispeten yaygın olan ikincil tarımsal faaliyetlerden biri de arıcılık'tır. Genelde gezginci olarak yürütülmekte olup, 10000 adet fenni ve 500 adet ilkel olmak üzere toplam 10500 adet canlı arı kovanı bulunmakta olup, yaklaşık 165 ton bal ve 1500 kg balmumu üretimi yapılmaktadır.
İlçe'de su ürünleri üretimi kıyı balıkçılığı şeklinde yapılmakta olup, açık deniz balıkçılığı yapan büyük tekne ve işletmeler yoktur. Ancak İlçe'de son yıllarda kültür balıkçılığı hızla artmaktadır. İrili ufaklı 12 adet alabalık üretim tesisi mevcut olup, kapasite toplamı yaklaşık 100 ton/yıl dır. İlçe'de avlanan deniz balığının başını hamsioluşturmakta, hamsi dışındaki başlıca balık ürünleri ise mezgit ve istavrit oluşturmaktadır.
Deniz balıkçılığı dışında, İlçe'de mevcut akarsu, tatlı su ve kültür balıkçılığı yönünden önemli bir potansiyel oluşturmaktadır. İklimin etkisiyle her mevsim temiz ve soğuk olan akarsular alabalık ve sazan bakamından zengindir.
Ardeşen orman alanı bakımından zengin bir bölgede yer almakta olup, arazının % 23.74'ü ormanlıktır.(17635 hektar)
ÇAY BİTKİSİ
Latince adı, Camelia Sinensis olan çayın anavatanının Yukarı Brimanya olduğu kabul edilir. Buradan da kuzey doğuya ve güney batıya yabanıl olarak yayıldığı düşünülmektedir. Günümüze gelinceye kadar çayın başlıca çeşitleri olan Assam ve Çin çaylarından çok sayıda melez oluşturulmuştur. Bugün yaklaşık 1500 çeşit çay vardır.
Çin çay bitkisinin almaşık dizilişli derimsi yaprakları, en çok 12 cm uzunluğunda, 2 cm genişliğindedir. Mızrak biçimindeki yaprakların kenarları dişli, kimi zaman hafif kavislidir. Assam çayının yaprağı ise ovaldir ve uca doğru incelir. Çin çayına göre daha sulu olan yapraklarının uzunluğu 15-25 cm’yi, genişliği 10 cm’yi bulabilir. Çin çayı 3-4 m uzayabilirken, Assam bitkisinin boyu 8-15-30 m’yi bulabilir ve budanmadığı zaman bir orman oluşturabilir. Fakat ürünün kolaylıkla toplanabilmesi için bu bitkilerin boylarının 2 m’yi geçmesine izin verilmez. Purning denilen bu işlem sayesinde yoğun bir bitki tabakası oluşur.
Tarım alanının iklimi ve deniz seviyesinden uzaklığı, çayın kalitesini belirleyen önemli etkendir. Çin çeşidi, karakteristik yapısı nedeniyle daha çok ılımlı bölgelerde yetiştirilmeye uygundur. Assam çeşidi ise, sıcak bölgelerde de yetişir. Günümüzde Çin ve Assam bitkilerinden çok sayıda melez oluşmuştur. Böylece hem has hem de dayanıklı farklı türler elde edilir. Bunların en önemlisi çok dayanıklı bir ürün olan Assam melezidir. Bu çayın bir fidanı yılda yaklaşık 200 gr ürün verir.
Çayın aromasının yoğunluğu, her şeyden önce tarım alanının denizden yüksekliğine bağlıdır. Çay bitkisi ne kadar yüksekte yetişirse, aroması o kadar iyi olur. Deniz seviyesinden 2400 m yükseklikte yetiştirilen Seylan Çayı, üretimindeki zorluğu ve yoğun aroması nedeniyle, son derece değerlidir.
Çayın tadını ve kalitesini belirleyen başka bir özellik de, hasat sırasında en üstte bulunan iki yaprakla çay filizinin elle koparılmasıdır. İklim ve toprak gibi sürgün adı verilen çay hasatları da çayın tadının farklılaşmasında etkendir.
Çay yaprağında yaklaşık %12 oranında tabaklama maddeleri ve %4 oranında kafein vardır. Çay tadını ve uyarıcı etkisini bir alkoloid olan kafeine borçludur. Çay bitkisinin yaprak uçları ve üstteki yaprakları daha çok kafein içerir.
Çayın Tarihçesi
Çay, dünyada sudan sonra, en fazla içilen ve içme alışkanlığı gittikçe artan bir bitki olarak 5000 yıllık bir geçmişe sahiptir. Yaygın bir efsaneye göre, büyük Çin İmparatoru Shen Nung’ın hizmetlilerinden biri bahçede su kaynatırken bir yaprak kaynayan suyun içine düşer. Yaydığı koku imparatoru etkiler. Kokusunu beğenen imparator, tadını da denemek ister ve çay o gün bugündür insanoğlunun vazgeçilmez dostu haline gelir. Çay konusunda ilk geniş çaplı araştırma M.S. 733-804 yılları arasında yaşayan Lu Yu'ya aittir. "Çay Kitabı" adlı eserinde, çay hakkında; üretiminden tüketimine, sistemli ve kapsamlı bilgi vermektedir. Böylece çay üretimi ve tüketimi daha da yaygınlaşma imkânı bulmuştur. Avrupa’nın bu gizemli tat ile buluşması 17. yüzyılda gerçekleşir. İngilizler, sağlık ve zindeliğin sunulduğu bu sıcak içeceği o kadar çok benimserler ki, bunu bir yaşam tarzı haline getirirler adeta. 18. yüzyılda da bugün dünyanın en büyük çay yetiştirilen bölgesi sayılan Assam ve Seylan Adası’nda çay bahçeleri oluştururlar. Üretilen bu çayları Avrupa’ya hızlı olarak taşımak için de, süratli yelkenliler yaparlar. Türkiye’nin çayla tanışması 1787 tarihinde, Japonya’dan getirilen çay tohumlarının ekilmesiyle başlar. Bursa civarında gerçekleşen ilk ekim çalışmaları iklim şartlarının olumsuzluğu nedeniyle başarısızlıkla sonuçlanır. Ancak 1917 yılında, zamanın Halkalı Ziraat Mektebi Alisi müdür vekili ve botanikçi olan Ali Rıza Erten yapmış olduğu teknik çalışmalar sonucunda 16.02.1924 tarihinde Rize’de çay yetiştirilmesi için meclisten onay alır ve günümüz çay üretiminin temelleri bu şekilde atılmış olur. 1947’ de kurulan ilk fabrika ile üretim hızlandı. Geç bir buluşma olmasına karşın, Türk insanı, çok sevdi çayı ve günün her saatine, her mekanına taşıdı bu sıcacık içeceği… Dünya üzerindeki tarihiyle kıyaslanınca Türkiye’nin çayla tanışmasının geç bir tarihe denk geldiği görülmektedir. Buna rağmen, Türk insanı, çayı çok sever ve günün her saatine, her mekanına taşır.
